10 Jenis Plagiat dalam Penulisan

Plagiat atau plagiarisme merupakan tindakan mengambil atau menggunakan idea, perkataan, atau hasil kerja orang lain tanpa memberikan pengiktirafan atau rujukan yang sewajarnya kepada sumber asal. Ia melibatkan cubaan untuk mengakui idea atau penulisan orang lain sebagai milik sendiri, sama ada secara sengaja atau tidak sengaja.

Plagiat boleh berlaku dalam pelbagai bentuk, termasuk menyalin perkataan secara langsung, paraphrase tanpa rujukan atau menggunakan fakta atau statistik tanpa menyatakan sumber. Perbuatan ini dianggap sebagai pelanggaran etika akademik dan profesional, kerana ia melanggar prinsip integriti, kejujuran, dan penghormatan terhadap hak harta intelek individu lain.

Jenis-jenis Plagiarisme

Dalam konteks penulisan akademik dan penulisan kreatif, jenis-jenis plagiat boleh diperincikan seperti berikut:

Penulisan Akademik

Verbatim plagiarism

Pelajar atau penyelidik menyalin teks daripada sumber lain, seperti buku, artikel jurnal, atau laman web, tanpa menggunakan tanda petikan atau memberikan rujukan yang betul. Ini termasuk menyalin keseluruhan perenggan atau bahagian yang besar daripada teks asal.

Mosaic plagiarism

Pelajar atau penyelidik mengubah beberapa perkataan atau frasa dalam teks asal, tetapi masih mengekalkan struktur dan idea utama tanpa memberikan rujukan. Ini boleh melibatkan menggantikan perkataan dengan sinonim atau mengubah susunan ayat sedikit.

Inadequate paraphrasing

Pelajar atau penyelidik cuba untuk menulis semula teks asal menggunakan perkataan sendiri, tetapi masih mengekalkan terlalu banyak perkataan dan struktur ayat yang sama. Ini menunjukkan bahawa mereka tidak benar-benar memahami bahan sumber dan hanya membuat perubahan superfisial.

Uncited paraphrasing

Pelajar atau penyelidik berjaya menulis semula idea daripada sumber lain menggunakan perkataan sendiri, tetapi gagal memberikan rujukan kepada sumber asal. Walaupun ini mungkin tidak dianggap sebagai plagiat secara teknikal, ia masih salah kerana tidak memberikan kredit kepada pemilik asal idea tersebut.

Uncited quotation

Pelajar atau penyelidik menggunakan petikan langsung daripada sumber lain tanpa menggunakan tanda petikan atau memberikan rujukan. Ini termasuk petikan yang pendek atau panjang, dan boleh berlaku secara sengaja atau tidak sengaja.

False citation

Pelajar atau penyelidik memberikan rujukan yang salah atau tidak wujud dalam cubaan untuk menyembunyikan sumber sebenar maklumat. Ini termasuk merujuk kepada sumber yang tidak berkaitan atau mereka-reka sumber untuk menjadikan penulisan mereka kelihatan lebih berwibawa.

Penulisan Kreatif

Verbatim plagiarism

Penulis menyalin bahagian yang besar daripada karya orang lain, seperti novel, cerpen, atau skrip, tanpa mendapatkan kebenaran atau memberikan pengiktirafan. Ini boleh melibatkan menyalin perenggan atau bab yang lengkap daripada karya asal.

Mosaic plagiarism

Penulis mengambil bahagian daripada pelbagai sumber dan menggabungkannya untuk membentuk karya “baru” tanpa memberikan kredit kepada sumber asal. Ini boleh melibatkan mengambil plot, watak, atau dialog daripada karya lain dan mengubahnya sedikit untuk disesuaikan dengan cerita penulis.

Character or plot plagiarism

Penulis meniru watak atau plot daripada karya orang lain tanpa memberikan pengiktirafan yang mencukupi. Walaupun mungkin terdapat beberapa perbezaan dalam cara watak atau plot dibangunkan, ia masih terlalu serupa dengan karya asal untuk dianggap sebagai ciptaan baharu.

Idea plagiarism

Penulis mengambil idea utama atau tema daripada karya orang lain dan menggunakannya dalam penulisan mereka tanpa memberikan kredit. Walaupun idea tidak dilindungi oleh hak cipta, adalah penting untuk memberikan pengiktirafan kepada pencipta asal jika idea tersebut sangat spesifik atau inovatif.

Self-plagiarism

Penulis menggunakan semula bahagian yang besar daripada karya mereka sendiri tanpa merujuk kepada penerbitan asal. Walaupun seseorang penulis mempunyai hak untuk menggunakan semula karya mereka sendiri, adalah penting untuk memberitahu pembaca bahawa bahan tersebut pernah diterbitkan sebelum ini untuk mengelakkan salah faham.

Patchwriting

Penulis mengambil bahagian daripada pelbagai sumber dan menggabungkannya dengan mengubah beberapa perkataan atau frasa, tetapi masih mengekalkan struktur dan idea utama sumber asal. Ini serupa dengan mosaic plagiarism, tetapi melibatkan integrasi yang lebih halus daripada pelbagai sumber.

Dalam kedua-dua konteks penulisan akademik dan penulisan kreatif, plagiat boleh berlaku dalam pelbagai bentuk dan tahap keseriusan.

Untuk mengelakkan plagiat, penulis perlu memahami apa yang dianggap sebagai plagiat dan mengambil langkah untuk mengelakkannya dengan memberikan rujukan yang betul, menggunakan perkataan sendiri apabila memparafrasakan, dan mendapatkan kebenaran apabila menggunakan karya orang lain.

Dengan amalan penulisan yang beretika, penulis dapat mengekalkan integriti kerja mereka dan menghormati hak harta intelek orang lain.

Ciri-ciri Plagiat dalam Penulisan

Berikut adalah penerangan tentang ciri-ciri utama plagiarisme:

Menyalin perkataan atau idea

Menyalin perkataan atau idea orang lain secara langsung tanpa menggunakan tanda petikan atau memberikan rujukan:

• Ini melibatkan pengambilan verbatim, iaitu menyalin perkataan, frasa, atau perenggan daripada sumber lain tanpa memberikan pengiktirafan yang sewajarnya.
• Contohnya, seorang pelajar menyalin beberapa ayat daripada artikel jurnal dan memasukkannya ke dalam esei tanpa menggunakan tanda petikan atau menyertakan rujukan.
• Perbuatan ini dianggap sebagai plagiat kerana ia mengambil hasil kerja orang lain secara langsung tanpa memberikan kredit kepada penulis asal.

Paraphrase teks asal

Memparafrasakan atau mengubah sedikit perkataan dalam teks asal tanpa merujuk kepada sumber:

• Ini berlaku apabila seseorang cuba untuk menulis semula idea orang lain menggunakan perkataan sendiri, tetapi hanya membuat perubahan kecil atau superfisial kepada teks asal.
• Contohnya, seorang penulis menggantikan beberapa perkataan dalam perenggan dengan sinonim atau mengubah susunan ayat sedikit, tetapi masih mengekalkan struktur dan idea utama sumber asal tanpa memberikan rujukan.
• Walaupun ini mungkin tidak dianggap sebagai menyalin secara langsung, ia masih merupakan plagiat kerana penulis tidak memberikan pengiktirafan yang mencukupi kepada sumber asal dan cuba untuk mengakui idea tersebut sebagai milik sendiri.

Gabung idea tanpa beri kredit

Menggabungkan idea atau perkataan daripada pelbagai sumber tanpa memberikan kredit yang betul:

• Ini dikenali sebagai “mosaic plagiarism” atau “patchwriting”, di mana seseorang mengambil bahagian daripada pelbagai sumber dan menggabungkannya untuk membentuk karya “baru” tanpa memberikan rujukan yang mencukupi.
• Contohnya, seorang pelajar mengambil idea dan perkataan daripada beberapa artikel dan laman web, dan menyusunnya semula dalam eseinya tanpa menyatakan sumber individu untuk setiap bahagian.
• Walaupun hasil akhir mungkin kelihatan berbeza daripada mana-mana sumber individu, ia masih dianggap sebagai plagiat kerana pelajar tersebut tidak memberikan kredit kepada pemilik asal idea dan perkataan yang digunakan.

Menggunakan fakta tanpa sumber

Menggunakan fakta, statistik, atau maklumat khusus tanpa menyatakan sumbernya:

• Ini melibatkan penggunaan data atau maklumat yang bukan pengetahuan umum tanpa memberikan rujukan kepada sumber asal.
• Contohnya, seorang penyelidik menggunakan perangkaan daripada laporan kerajaan dalam artikelnya tanpa menyertakan rujukan kepada laporan tersebut.
• Walaupun fakta dan statistik mungkin tidak dimiliki oleh sesiapa, adalah penting untuk mengiktiraf sumber maklumat tersebut sebagai tanda hormat kepada kerja penyelidikan asal dan untuk membolehkan pembaca menjejaki sumber tersebut.

Menyerahkan kerja orang lain sebagai milik sendiri

Menyerahkan kerja orang lain, seperti esei atau laporan, sebagai milik sendiri:

• Ini melibatkan pengambilan karya lengkap orang lain dan menyerahkannya sebagai hasil kerja sendiri tanpa sebarang pengubahsuaian atau pengiktirafan.
• Contohnya, seorang pelajar membeli esei daripada perkhidmatan penulisan dalam talian dan menyerahkannya sebagai tugasan kursusnya sendiri.
• Perbuatan ini dianggap sebagai salah laku akademik yang serius kerana ia melibatkan penipuan dan pencurian hasil intelek orang lain secara menyeluruh.

Untuk mengelakkan plagiarisme, penulis harus sentiasa berusaha untuk menghasilkan kerja asli, memberikan rujukan yang betul apabila menggunakan sumber luar, dan mendapatkan kebenaran apabila menggunakan karya orang lain.

Kesan Buruk Plagiarisme

Plagiarisme boleh membawa kepada pelbagai kesan buruk, sama ada kepada individu yang melakukannya mahupun kepada masyarakat secara keseluruhan.

Menurut laporan oleh syarikat pengesanan plagiarisme Turnitin pada tahun 2019, Malaysia berada di tangga ke-26 dari segi peratus kandungan yang diplagiat dalam kalangan 140 buah negara yang dianalisis, dengan purata 13% kandungan yang serupa dengan sumber lain (Turnitin, 2019).

Bidang Akademik

Berikut adalah beberapa kesan buruk utama plagiarisme dalam bidang akademik:

Hilang integriti akademik dan profesional

• Plagiarisme mencemarkan integriti akademik dan profesional individu yang terlibat, serta institusi atau organisasi yang mereka wakili.
• Ia mencerminkan sikap tidak jujur dan tidak beretika, yang boleh menjejaskan reputasi dan kredibiliti seseorang dalam jangka panjang.

Hukuman akademik dan undang-undang

• Pelajar yang didapati melakukan plagiat boleh menghadapi hukuman akademik yang berat, seperti gagal dalam tugasan atau kursus, digantung, atau dibuang dari institusi pendidikan.
• Dalam konteks profesional, plagiarisme boleh membawa kepada tindakan tatatertib, penamatan kontrak, atau tindakan undang-undang jika ia melanggar hak cipta atau perjanjian kontrak.

Menjejaskan pembelajaran dan perkembangan kemahiran

• Apabila pelajar bergantung kepada plagiat, mereka tidak benar-benar memahami dan mengasimilasi bahan pembelajaran.
• Ini boleh menghalang perkembangan kemahiran pemikiran kritis, penyelesaian masalah, dan penulisan, yang penting untuk kejayaan akademik dan profesional.

Melemahkan penyelidikan dan kemajuan ilmu

• Plagiarisme dalam penyelidikan boleh menyebabkan hasil yang tidak sah atau mengelirukan, yang boleh menjejaskan kemajuan ilmu pengetahuan.
• Ia juga boleh menyebabkan pembaziran sumber dan masa untuk menyiasat atau membetulkan penyelidikan yang diplagiat.

Menyumbang kepada ketidakadilan dan ketidaksamarataan

• Plagiarisme memberikan kelebihan yang tidak adil kepada mereka yang melakukannya, kerana mereka mendapat kredit untuk kerja yang bukan milik mereka.
• Ini boleh menjejaskan peluang dan kejayaan mereka yang berusaha keras untuk menghasilkan kerja asli dan jujur.

Merosakkan kepercayaan dan hubungan

• Plagiarisme boleh merosakkan kepercayaan antara pelajar dan pengajar, atau antara rakan sekerja dan majikan.
• Ia juga boleh menjejaskan kerjasama dan perkongsian idea, kerana orang mungkin kurang bersedia untuk berkongsi kerja mereka jika mereka bimbang ia akan diplagiat.

Mengancam integriti dan nilai masyarakat

• Jika plagiarisme menjadi norma atau diterima secara meluas, ia boleh mengikis nilai integriti, kejujuran, dan penghormatan terhadap hak individu dalam masyarakat.
• Ini boleh membawa kepada kemerosotan etika dan moral secara keseluruhan, serta menjejaskan kualiti wacana akademik dan profesional.

Bidang Industri Kreatif

Selain kesan buruk dalam bidang pendidikan dan penulisan akademik, plagiarisme juga membawa kesan negatif dalam penulisan kreatif. Berikut adalah beberapa kesan buruk tambahan dalam konteks penulisan kreatif:

Melanggar hak cipta dan harta intelek

• Plagiarisme dalam penulisan kreatif sering melibatkan pelanggaran hak cipta, kerana ia mengambil karya orang lain tanpa kebenaran atau pelesenan yang betul.
• Ini boleh membawa kepada tindakan undang-undang dan penalti kewangan yang besar, serta menjejaskan reputasi dan prospek kerjaya penulis yang terlibat.

Menjejaskan kreativiti dan inovasi

• Apabila penulis bergantung kepada plagiarisme, mereka tidak mengembangkan kemahiran dan bakat kreatif mereka sendiri.
• Ini boleh menghalang perkembangan gaya penulisan yang unik dan menjejaskan inovasi dalam industri kreatif secara keseluruhan.

Menghakis integriti artistik

• Plagiarisme mencabar integriti artistik dan proses kreatif, kerana ia melibatkan pengambilan idea dan ekspresi orang lain tanpa usaha atau penghargaan yang sewajarnya.
• Ini boleh merosakkan hubungan antara penulis, editor, dan penerbit, serta menjejaskan kepercayaan pembaca terhadap keaslian karya.

Menjejaskan peluang penerbitan dan pengiktirafan

• Penulis yang didapati melakukan plagiat boleh menghadapi kesukaran untuk mendapatkan penerbitan atau pengiktirafan pada masa hadapan.
• Editor dan penerbit mungkin enggan bekerja dengan penulis yang mempunyai sejarah plagiarisme, dan anugerah atau pengiktirafan industri boleh ditarik balik.

Menghalang perkembangan bakat baru

• Apabila karya yang diplagiat menerima perhatian atau kejayaan, ia boleh mengambil peluang daripada penulis baru yang menghasilkan karya asli.
• Ini boleh menjejaskan perkembangan bakat baru dalam industri kreatif dan mengehadkan kepelbagaian suara dan perspektif.

Merosakkan hubungan dan reputasi industri

• Plagiarisme boleh merosakkan hubungan dan kepercayaan antara penulis, editor, ejen, dan penerbit dalam industri kreatif.
• Ia juga boleh menjejaskan reputasi industri secara keseluruhan, mengurangkan keyakinan pembaca dan pelabur dalam integriti pasaran penerbitan.

Menghakis nilai dan impak karya kreatif

• Jika plagiarisme menjadi lazim dalam penulisan kreatif, ia boleh menghakis nilai dan impak karya sastera, seni, dan budaya secara keseluruhan.
• Ini boleh menjejaskan peranan penting yang dimainkan oleh penulisan kreatif dalam mencerminkan dan membentuk masyarakat, serta mengurangkan kuasa transformatif storytelling yang asli.